Zespół zamkowy w Nieświeżu usytuowany w Nieświeżu, w przeszłości stanowił rezydencję rodu Radziwiłłów. Rodzina Radziwiłłów nabyła Nieśwież w 1533 roku. Pierwszymi właścicielami byli Mikołaj Radziwiłł i jego brat Jan. Wcześniej ów zamek, wybudowany w średniowieczu, należał do rodziny Kiszków. W 1551 roku tutaj zostały sprowadzone radziwiłłowskie archiwa, a w 1586 roku cały majątek został zamieniony w ordynację. W 1582 roku marszałek wielki litewski Mikołaj Krzysztof Radziwiłł na ruinach dawnych fortyfikacji rozpoczął budowę monumentalnego renesansowo - barokowego zamku na planie kwadratu. Budowla została ukończona w 1604 roku, z wyjątkiem galerii, które dobudowano pół wieku później. Na jej 4 narożnikach zostały stworzone ośmiokątne wieże. Zespół pałacowy był przebudowywany i odbudowywany wiele razy na przestrzeni wieków - w duchu klasycyzmu, neogotyku, modernizmu. W 1706 roku podczas III wojny północnej, armia króla szwedzkiego Karola XII zajęła posiadłość i zniszczyła fortyfikacje. Kilka lat później Radziwiłłowie sprowadzili niemieckich i włoskich architektów, którzy znacznie odnowili i powiększyli zamek. Kolejne rabunki rękami rosyjskich najeźdźców miały miejsce podczas konfederacji barskiej. W 1770 roku zamek został zajęty przez Rosjan, a Radziwiłłowie zostali wygnani. Nieco później ich archiwa zostały przewiezione do Sankt Petersburga (gdzie znajdują się do dziś), a większość zebranych w pałacu dzieł sztuki została podzielona między rosyjskich szlachciców. Opuszczone przez rodzimych właścicieli i okupantów dobra nieświeskie zaczęły popadać w ruinę. Pomiędzy 1881 a 1886 rokiem posiadłość powróciła w ręce Radziwiłłów i nastąpiła gruntowna renowacja dokonywana przez księcia Antoniego Radziwiłła i jego francuską żonę Marię de Castellane. Oni także zaprojektowali park o charakterze krajobrazowym w stylu angielskim. Posiada on powierzchnię ponad 1 km². Rosjanie po raz kolejny wyciągnęli ręce po polskie skarby narodowe po 1812 roku, w odwecie za udział ówczesnego ordynata Dominika Hieronima Radziwiłła w wyprawie na Moskwę. Kolejny wielki cios dla obrazów, mebli, wyposażenia wojennego i innych bogatych eksponatów przyniosła I wojna światowa. W dwudziestoleciu międzywojennym nieświeski zamek zasłynął ze spotkania marszałka Józefa Piłsudskiego z polskimi arystokratami, manifestując chęć współpracy z kołami ziemiańskimi. Po zakończeniu II wojny światowej Radziwiłłowie i inni Polacy z Kresów Wschodnich zostali wygnani z ziemi ojczystej. Nieśwież został wcielony do Białorusi. Mimo, że w 1994 roku zespół zamkowy został uznany za narodowy pomnik historii i kultury przez władze białoruskie, a w 2005 roku dzięki wielkim wysiłkom i inicjatywie m.in. Polaków, architektoniczny, rezydencjalny i kulturalny zespół rodu Radziwiłłów został zapisany na liście światowego dziedzictwa UNESCO, jego profanacja nie ustała. W 2002 roku z powodu karygodnych zaniedbań najwyższe piętro budynku zostało zniszczone przez pożar. Władze Białorusi przebudowały także zwieńczenie wieży w stylu rosyjsko-prawosławnym niszcząc pierwotny wygląd zamku. W marcu 2008 roku podczas prac renowacyjnych Białorusini wyburzyli część zamku - zniszczona została jedna z galerii łączących główny korpus pałacowy ze skrzydłem bocznym zamku. Bardzo ważną budowlą Nieświeża jest połączony z zamkiem kościół jezuitów pw. Bożego Ciała, zbudowany w latach 1587 - 1603. Stanowi on mauzoleum 102 członków rodziny Radziwiłłów. Każda wykonana z brzozy trumna jest oznaczona rodowym herbem Trąby.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz