493. Chiny

Chiński Wielki Mur to największa budowla obronna świata, w północnych Chinach, biegnąca od miejscowości Shanhaiguan nad Zatoką Liaotuńską na wschodzie, przez Mongolię Wewnętrzną, do przełęczy Jiayuguan w górach Qilian Shan, w pobliżu miasta Yumen na zachodzie. Jego budowę rozpoczęto w okresie Wiosen i Jesieni (770-480 p.n.e.), prawdopodobnie w VI wieku p.n.e., kontynuowano w epoce Walczących Królestw (480-221 p.n.e.). Osobne odcinki muru budowały poszczególne państewka feudalne. Połączenie budowli w jeden zespół, służący do obrony przed koczowniczymi plemionami mongolskimi i strzegący biegnącego w pobliżu Jedwabnego Szlaku, nastąpiło w czasie panowania pierwszego cesarza z dynastii Cin - Szy Huang-ti. W czasach późniejszych mur wielokrotnie rozbudowywano i modernizowano, zwłaszcza w XIV wieku, pod rządami dynastii Ming. W okresie świetności budowla liczyła ponad 7600 km długości, do czasów obecnych zachowało się ok. 2400 km. Ściany muru zbudowano z wielkich granitowych płyt mających u podstawy 6,5 m, a u szczytu 5,6 m szerokości i 6,6 m wysokości. Mur wyposażony jest w liczne wieże obronne, strażnice oraz pomieszczenia magazynowe na amunicję i żywność. Wiedzie grzbietami pasm górskich na wysokości ok. 1000 m n.p.m. W 2001 roku odkryto 500 kilometrowy fragment muru w Xinjiang. Teren ten był wykorzystywany do 1996 roku jako poligon nuklearny. Wpisany został na listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Przyrody UNESCO.